พัฒนาการเด็กเล็ก

พัฒนาการเด็กเล็ก

พัฒนาการเด็กเล็ก การเลี้ยงลูก คือประสบการณ์ที่นอกจากสร้างความสุขแล้ว ยังเป็นการเรียนรู้อะไรใหม่ ๆ และท้าทายไปพร้อมกัน เพราะเด็กในแต่ละช่วงวัย ตั้งแต่แรกเกิด คือวัยที่จะคอยเรียนรู้สิ่งรอบตัว ซึ่งส่งผลต่อ “พัฒนาการ” ของเจ้าตัวน้อยทั้งสิ้น ดังนั้น การสังเกตุจะช่วยให้ผู้ปกครองหยิบยื่นสิ่งที่จะช่วยพัฒนาพัฒนาการของเด็กให้เป็นไปตามวัยอย่างเหมาะสม

แรกเกิด – 1 เดือน

แสดงการรับรู้ได้ อาทิ กระพริบตา สะดุ้ง
มองตามสิ่งของระยะด้านข้าง – กลางลำตัว
ส่งเสียงอ้อแอ้ได้
มองหน้าผู้พูดอย่างน้อย 1 วินาที

1 – 2 เดือน

ยกศีรษะได้ 45 องศา ในขณะนอนคว่ำ
ออกเสียง อู/อา/อือ ได้
ยิ้ม หรือ ส่งเสียงตอบโต้ได้

3 – 4 เดือน

ยันแขนเพื่อยกศีรษะและหน้าอกในท่านอนคว่ำ
มองตามสิ่งของได้ 180 องศา
หันตามทิศทางของเสียงได้
ส่งเสียงสูง-ต่ำ แสดงความรู้สึก

5 – 6 เดือน

ใช้ฝ่ามือยันหน้าอกลอยจากพ้นได้
เอื้อมมือหยิบสิ่งของได้
เลียนแบบรูปปากและเสียง อาทิ เสียงจุ๊บ
แสดงความสนใจเมื่อมีคนคุยด้วย

7 – 9 เดือน

นั่งทรงตัวได้ เอี้ยวตัว หรือหมุนตัวไปหยิบของได้ โดยไม่ล้ม
เลียนเสียงพูดคุย
สนใจภาพในหนังสือ

9 เดือน

ลุกจากนอนเป็นการนั่งได้
เกาะสิ่งของเดินไปข้าง ๆ ได้
หยิบของชิ้นเล็ก ๆ ได้ด้วยนิ้วโป้งและนิ้วชี้
ทำท่าทางตามคำสั่งง่าย ๆ ได้ อาทิ โบกมือ ตบมือ
รู้จักการปฏิเสธ เช่น ส่ายหน้า หันหน้าหนี
ยืนเกาะได้อย่างน้อย 10 วินาที

10 เดือน – 12 เดือน

เริ่มตั้งไข่ ยืนด้วยตนเองอย่างน้อย 2 วินาที
โบกมือหรือตบมือตามคำสั่ง โดยไม่ต้องทำให้ดู
แสดงความต้องการด้วยเสียงหรือท่าทาง เช่น ยื่นมือให้อุ้ม ส่งเสียงเรียก
นำสิ่งของมาใช้ได้ถูกวิธี เช่น เอาช้อนมาทำท่ากิน
เรียกพ่อหรือแม่ได้

1 ขวบ 5 เดือน – 2 ขวบ

ควบคุมการขับถ่ายหรือปัสสาวะได้ดีขึ้น
เดินได้โดยไม่ต้องช่วย แต่การวิ่งยังไม่คล่องแคล่ว
ถอดเสื้อผ้าบางชิ้นด้วยตนเองได้ เช่น หมวก ถุงมือ หรือถุงเท้า
ดื่มน้ำ หรือตักอาหารได้ โดยไม่หกหรือหกน้อย
นั่งเก้าอี้ได้โดยไม่ต้องประคอง
เปิดหนังสือทีละหน้าได้
พูดได้หลายคำมากขึ้น และสามารถพูดคำอื่นนอกจากพ่อแม่ได้ เช่น ตา ยาย
ปฏิเสธด้วยท่าทางได้
ชี้สิ่งของ หรือชี้บอกสิ่งที่ต้องการได้
เรียนรู้ชื่อของสิ่งของรอบตัว เช่น โทรทัศน์ ช้อน
ทำตามคำสั่งง่าย ๆ ได้ เช่น ลุกขึ้น นั่งลง
ชอบเลียนแบบท่าทางของผู้ใหญ่
แสดงอารมณ์ฉุนเฉียวหรือโกรธ
อาจกลัวคนแปลกหน้า เกาะติดผู้ปกครอง และกังวลหากต้องแยกกัน

ช่วง 2 ขวบ

ยืนเขย่งเท้าได้ และยกสิ่งของโดยไม่ล้ม
ทุ่มลูกบอลโดยยกแขนสูงได้
ขึ้นลงเตียงหรือเก้าอี้โดยไม่ต้องช่วย
ขึ้นลงบันไดได้ แต่อาจจับราว
เปิดลูกบิดประตูได้
ใส่เสื้อผ้าที่ใส่ง่ายได้ด้วยตนเอง
วาดเส้นตรง หรือวงกลมได้ตามแบบ
ต่อบล็อคของเล่นได้โดยไม่ล้ม
สื่อสารสิ่งที่ต้องการได้ เช่น หิวน้ำ หรืออยากเข้าห้องน้ำ
พูดประโยคสั้น ๆ ได้ เช่น อาบน้ำ กินนม
เริ่มแยกแยะรูปทรงและสี
จำชื่อของคนคุ้นเคย และจำอวัยวะในร่างกายได้
ตื่นเต้นเมื่อได้เล่นกับเด็กคนอื่น
มีความดื้อและต่อต้านเมื่อถูกตักเตือน

ช่วง 3 ขวบ

ยืนขาเดียวและกระโดดขาเดียวได้
วิ่งและปีนป่ายได้คล่องแคล่ว ขึ้นบันไดโดยไม่ต้องจับ
ใส่และถอดเสื้อผ้าได้เอง
วางวัตถุเข้าล็อคได้
ปั่นจักรยาน 3 ล้อได้
มีฟันน้ำนมครบ 20 ซี่
กลั้นปัสสาวะในตอนกลางวันได้ ในบางรายอาจกลั้นในกลางคืนได้ด้วย
ปฏิบัติตามสิ่งที่บอกหลายขั้นตอนได้
เข้าใจการบอกตำแหน่ง เช่น บน ล่าง
รู้ชื่อตนเอง และบอกคนอื่นได้
เริ่มใช้คำแทนตัวเอง
เข้าใจและจดจำตัวเลขได้มากขึ้น
เปิดและปิดฝาขวดได้
แสดงความวิตกเมื่อเห็นเพื่อนร้องไห้
เข้าใจความเป็นเจ้าของ รู้ว่าอันไหนของตัวเองอันไหนของผู้อื่น
มีอารมณ์ที่หลากหลายมากขึ้น
แยกจากพ่อแม่ได้ง่ายขึ้น

ช่วง 4 ขวบ

ทรงตัวดีขึ้น กระโดดขาเดียวได้โดยไม่ล้ม
ตัดกระดาษตามรูปภาพได้
นอนวันละ 11-13 ชั่วโมง แต่ไม่ชอบนอนกลางวัน
รู้คำศัพท์มากขึ้นและแต่งประโยค 4-5 คำได้
เริ่มนับเลขได้
มักมีคำถามเสมอ
ร้องเพลงง่าย ๆ ได้
วาดรูปคน โดยมีใบหน้าและแขนขา
พยายามทำสิ่งต่าง ๆ ด้วยตนเอง
จำเรื่องราวในอีดตได้
มักมีเพื่อนในจินตนาการ
ชอบเล่นกับเพื่อนมากกว่าเล่นคนเดียว
รู้ว่าชอบและสนใจอะไร
อาจมีพฤติกรรมก้าวร้าวมากยิ่งขื้น

ช่วง 5 ขวบ

ทรงตัวได้ดีและเครื่องไหวได้อย่างคล่องแคล่ว
ปีนป่ายได้
มีทักษะในการใช้อุปกรณ์ครื่องเขียน
วาดรูปเรขาคณิตตามตัวอย่างได้
เข้าห้องน้ำได้โดยไม่ต้องช่วยเหลือ
ใช้ช้อนและส้อมในการทานอาหาร
ฟันแท้ซี่แรกเริ่มโผล่ขึ้นมาบริเวณเหงือก โดยเด็กส่วนใหญ่จะงอกพ้นเหงือกเมื่ออายุ 6 ขวบ
เริ่มพูดชัดขึ้นและพูดได้เป็นประโยคมากกว่า 5 คำ
แยกแยะความแตกต่างของเหรียญสิบ เหรียญห้า และเหรียญบาทได้
นับเลขได้มากกว่า 10 และรู้จักสีมากขึ้น
ต้องการเป็นที่พอใจของเพื่อน ๆ
ก้าวร้าวน้อยลง ทำตามข้อตกลงได้มากขึ้น
มีความรับผิดชอบและรู้จักขอโทษ
อาจมีการเล่นบทบาทสมมุติ แต่แยกแยะเรื่องจริงกับบทบาทสมมุติได้
อาจเลิกกลัวความมืดหรือสัตว์ประหลาด

แนะนำข่าวเด็กเพิ่มเติม : 6 ครีมทาผื่นผ้าอ้อม แก้ผดผื่นในทารก อ่อนโยน ปลอดภัย ไม่มีสารอันตราย